«شیوه نامه عضویت و امانت کتابخانه مرکزی و کتابخانههای تابعه دانشگاه علوم پزشکی دزفول»

مدیریت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی دزفول، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد

1. تعاریف

1-1. عنوان «کتابخانههای دانشگاه علوم پزشکی دزفول» در این دستورالعمل مشتمل بر تمام
کتابخانههایی است که بطور مستند از سیاستگذاری واحد تخصصی و فنی از سوی «مدیریت منابع علمی، کتابخانه مرکزی و اسناد» دانشگاه (تحت معاونت آموزش، تحقیقات و فناوری دانشگاه) تبعیت میکنند.

1-2. كتابخانة مركزي: واحد سازماني در دانشگاه كه وظيفة فراهمآوري، نظارت، سازماندهي و ارائة خدمات از منابع اطلاعاتي تخصصي و غيرتخصصي را در سطح دانشگاه، و نظارت فنی و تخصصی بر عملکرد کتابخانههای تابعه در دانشگاه را بر عهده دارد و از نظر سازماني زير نظر معاونت توسعة پژوهش و فناوري دانشگاه قرار دارد.

1-3. كتابخانههاي تابعه: آن دسته از كتابخانههاي دانشگاه علوم پزشكي دزفول از جمله كتابخانههاي دانشكدهها، مراكز آموزشي- درماني، و مراكز تحقيقاتي كه تأمين هزينة خريد منابع آنها به عهدة معاونت آموزش، تحقیقات و فناوري دانشگاه است.

1-4. منابع كتابخانه: شامل كلية منابع اطلاعاتي مورد استفاده در كتابخانههاي دانشگاه از جمله كتاب، نشريه، پاياننامه و غیره به شكل چاپي يا غيرچاپي است.

1-5. کاربران کتابخانه: همه افرادی که حداقل از یکی از خدمات کتابخانههای دانشگاه استفاده میکنند.

1-6. اعضای کتابخانه: افرادی که با طی فرایند موسوم به عضویت، شرایط لازم برای برخورداری از تمامی خدمات کتابخانههای دانشگاه را (متناسب با نوع عضویت) به دست آوردهاند.

1-7. کتابخانه اصلی: کتابخانهای که فرد به عنوان محل مراجعه اصلی و دائمی خود انتخاب کرده و معمولاً بیشترین مراجعه را به آنجا دارد. کتابخانه اصلی برای دانشجویان، با دانشکده محل آموزش، برای اعضای هیئت علمی با محل اصلی تدریس، و برای کارکنان با محل اصلی خدمت مشخص میگردد.

1-8. اعضای دائمی کتابخانههای دانشگاه را دانشجویان، اعضای هیأت علمی و کارکنان رسمی، پیمانی، طرحی و قراردادی دانشگاه تشكيل ميدهند. نحوه و نوع عضویت هر یک از این افراد در این دستورالعمل مشخص خواهد شد.

1-9. کتابخانههای دانشگاه موظف هستند زمینه ارائه خدمات به کلیه افراد مذکور در بند 1-8 را به عنوان عضو یکی از کتابخانههای دانشگاه فراهم آورند.

1-10. انجام فرایند عضویت افراد مذکور در بند 1-8 فقط در یک کتابخانه از کتابخانههای دانشگاه امکانپذیر است؛ با عضویت در یک کتابخانه، افراد میتوانند از امکانات همه کتابخانههای تابعه دانشگاه (به ترتیب مقرر) استفاده کنند. بنابراین، انجام فرایند عضویت همزمان در بیش از یک کتابخانه (با ارائه مدارک المثنی، مدارک شناسایی ساختگی، بر مبنای اشکالات ارتباطی و / یا نرمافزاری که موقتاً در سامانه نرمافزاری کتابخانه رخ میدهد، و غیر آن) ممنوع است.

1-11. کتابخانه مرکزی دانشگاه میتواند افرادی را به عضویت غیردائمی کتابخانههای دانشگاه بپذیرد. شرایط و نحوه عضویت این افراد (شامل اشخاص حقیقی یا حقوقی) باید مشخص، و با نظر مدیر منابع علمی، و تأیید معاونت آموزش، تحقیقات و فناوری دانشگاه باشد.

2. استفاده از کتابخانههای دانشگاه

2-1. استفاده از کتابخانههای دانشگاه به عنوان عضو، منوط به طی فرایند عضویت است که به موجب آن، فرد متعهد میگردد که در برابر دریافت خدمات معین از کتابخانههای دانشگاه، به ضوابط و مقررات تعیینشده در این رابطه نیز عمل کند.

2-2. هر یک از افراد مندرج در بند 1-8 به شرط عضویت در یکی از کتابخانههای دانشگاه، میتواند با مراجعه به سایر کتابخانههای دانشگاه نیز از خدمات کتابخانهای استفاده کند (به استثنی دانشجویان که عضویت آنها از طریق کتابخانه مرکزی انجام میگیرد)؛ به عبارت دیگر، هر فرد با عضویت در یک کتابخانه، به عضویت کل شبکه کتابخانهها درمیآید. میزان و نحوه استفاده اعضا از کتابخانهای غیر از کتابخانه اصلی خود، تابع شرایط و امکانات محلی، و نظر مدیر کتابخانه مورد مراجعه است.

2-3. استفادة مراجعان متفرقة خارج از دانشگاه (شامل كادر آموزشي، دانشجويان، متخصصان و محققان سازمانها، دانشگاهها، ارگانها، کتابخانهها، موسسات و نهادهای دولتی و غیردولتی) در محل از هر یک از کتابخانههای دانشگاه، مشروط به رعايت مقررات کتابخانة مورد مراجعه (و ترجیحاً، ارائة معرفينامة معتبر از معاونت آموزشي دانشگاه مربوطه) میباشد و كتابخانه مذکور بنابر مأموريتهاي سازماني خود، تعهدي در ارائة خدمات به اين افراد ندارد، مگر آن كه در قالب مصوبات مشخص بينكتابخانهاي و بيندانشگاهي يا مشابه آنها، ترتيب ديگري مقرر شده باشد.

3. شرایط عضویت

3-1. تمامي افراد مورد اشاره در بند 1-8 ميتوانند به عضويت دائمی كتابخانههای دانشگاه درآيند. مدت عضويت افراد يادشده در هر دوره، يك سال از تاريخ عضويت تعيين ميشود كه با ارائة آخرين حكم كارگزيني برای کارکنان و اعضای هیئت علمی، و ارائه تأییدیه از اداره آموزش برای دانشجویان، قابل تمديد است.

3-2. بازنشستگان نميتوانند به عضويت كتابخانههای دانشگاه درآيند؛ اما كادر آموزشي بازنشسته با ارائة معرفينامه از

3-3. معاونت آموزشي دانشكده مربوطه با ارائة كارت شناسايي معتبر ميتوانند (طبق شرايط اعلامشده در کتابخانه مربوطه) از منابع كتابخانه استفاده كنند.

4. شرایط امانت

4-1. استفاده مستمر از منابع و امكانات كتابخانه منوط به عضويت (دائمی یا غیردائمی) در كتابخانه ميباشد و منابع صرفاً به اعضا امانت داده ميشود.

4-2. امانت یا تحویل گرفتن منابع و امکانات به صورت نیابتی اکیداً ممنوع است و در هر صورت موجب ساقط شدن مسئولیت مستقیم عضو کتابخانه نمیگردد.

4-3. عضو استفادهکننده در قبال منابع و امکانات امانت گرفتهشده/ مورد استفاده مسئول ميباشد و بنابراين مؤظف است منابع و امکاناتی را به نام امانتي یا به صورت دیگر كه به نام او ثبت و به او تحویل شده با دقت بررسي كند و در صورت مشاهدة هر گونه عيب و نقص، بلافاصله مراتب را به مسئول مربوطه اطلاع دهد. درغيراينصورت ملزم به پرداخت خسارت تعيينشده از سوي كتابخانه ميباشد.

5- تعداد منابع (کتابهای) امانتی و مدت امانت

5-1. مدت و تعداد منابع مجاز براي امانت برای اعضای مختلف به شرح جدول زیر میباشد. این مدت و تعداد بسته به شرایط زمان و مکان، ممکن است تغییر کند و در هر حال اعلام کتابدار مربوطه در میز امانت یا اعلانات کتابخانه مرکزی و کتابخانه مورد مراجعه، تعیینکننده و ملاک عمل خواهد بود.

امانت گیرنده	تعداد کتب امانی	مدت امانت
اعضای هیأت علمی رسمی و پیمانی	5	یک ماه
اساتید حقالتدریس	5	یک ماه
دانشجویان دکتری (عمومی و تخصصی)	5	20 روز
کارمندان رسمی و پیمانی	4	یک ماه
دانشجویان کارشناسی وکاردانی	4	20 روز
ب دیگر استفاده کنندگان	با نظر مدیر کتابخانه	با نظر مدیر کتابخانه

5-2. کتابخانه میتواند منابع امانت دادهشده به هر یک از اعضا را بنا به ضرورتی که تشخیص میدهد، فراخوانی کند و امانتگیرنده موظف است چنانچه در هفته اول امانت باشد حداکثر تا سه روز پس از فراخوانی، و در غیر این صورت در اولین روز اداری پس از فراخوانی، منبع مورد اشاره را به کتابخانه بازگرداند. هرگونه تأخیر در این رابطه، شامل تبعات مندرج در بخش جریمه و دیرکرد خواهد شد.

5-3. مدت زمان امانت و تعداد کتب امانتی برحسب شرايط هر فرد و با نظر مسئول میز امانت ممكن است كاهش يابد. در این صورت، دلیل این کاهش به عضو اعلام میگردد.

5-4. به امانت بردن 2 نسخه از یک عنوان ممنوع است.

5-5. استفاده از مشخصات فرد دیگر برای امانت کتاب یا هر گونه استفاده از خدمات کتابخانهها (استفاده غیابی یا نیابتی)، به هر صورت ممنوع است.

5-6. منابع پرمراجعه یا تکنسخهای بنا به تشخیص مسئول میز امانت فقط در سالن مطالعه مورد استفاده قرار ميگيرد و در شرایط خاص و صرفاً با نظر مسئول میز امانت، به مدت یک شب امانت داده میشود. در این صورت امانتگیرنده موظف است منبع مذکور را در اول وقت اداری روز بعد به کتابخانه برگرداند. در غیر این صورت، مشمول جریمه و دیرکرد خواهد بود.

5-7. تمديد منابع امانتي فقط در صورت عدم تأخير امكانپذير است.

5-8. در صورتي با تمديد غیرحضوری امانت منبع موافقت ميشود كه منبع مذکور در ليست انتظار نباشد.

5-9. تمديد امانت حضوری منوط به رؤيت اصل منبع توسط مسئول ميز امانت ميباشد.

5-10. با توجه به اين كه اولويت استفاده و امانت از منابع هر كتابخانه با اعضاي همان كتابخانه است، لازم است که مراجعان در ابتدا برای تهية منابع، به كتابخانة واحد خود مراجعه کنند.

6. منابعی که امانت داده نميشوند

ü منابعی که در بخش مرجع نگهداری می شوند.

ü نشریات ادواری

ü پایاننامهها و ملحقات آنها (در قالب کاغذی و الکترونیکی)

ü گزارش طرحهای تحقیقاتی

ü اسناد و مدارک آرشیوی

ü نسخه (1) تمام منابع موجود

7. رزرو منابع

7-1. اعضای کتابخانه میتوانند منبع مورد نیاز خود را در صورتي كه به امانت رفته باشد رزرو نمایند. و پس از بازگشت منبع با مراجعه به کتابخانه نسبت به امانت آن اقدام نمایند.

7-2. منبع رزروشده پس از بازگشت به مدت 48 ساعت برای رزروکننده نگهداری میشود. در صورت عدم مراجعه شخص رزروکننده برای امانت منبع، آن منبع به متقاضی بعدی واگذار خواهد شد.

8. تأخیر و جرایم

8-1. چنانچه منبعی در تاریخ مقرر به کتابخانه عودت داده نشود يا امانتگيرنده به تمديد مدت امانت و استفاده اقدام نكند، از اولین روز تأخیر، تا زمان بازگشت منبع به کتابخانه امکان تمدید و تسویه حساب برای عضو وجود ندارد، و به امانتگيرنده بابت هر منبع تاخيري، جريمة ديركرد نقدي تعلق ميگيرد.

8-2. جريمة هر شب تأخير در استرداد براي هر نسخه از منابع مخزن مبلغ 1000 ريال است. جریمه ایام و ساعات تعطیل نیز در مدت تأخیر، حسب مورد محاسبه و دریافت میگردد.

8-3. در صورت خودداري عضو از پرداخت جريمة متعلقه، مراتب طي روال خاص و به صورت مكتوب به رياست دانشكده/ مقام اجرايي مربوط اعلام ميگردد تا به نحو مقتضي نسبت به تأمين مبلغ جريمه و پرداخت آن به كتابخانه اقدام شود. در مورد دانشجویان، این امر موجب تعلیق در روند تسویه حساب ایشان نیز خواهد گردید.

8-4. عوايد حاصل از جريمه ديركرد كتاب با نظر مقام ذيصلاح در امور مالي، ترجيحاً صرف امور كتابخانه ميگردد. ترتيب انجام اين كار در آييننامة جداگانه، مشخص خواهد شد.

8-5. هر عضو كتابخانه مؤظف است در پايان ترم تحصيلي كلية جرائم خود را با كتابخانه تسويه نمايد. در غير اين صورت در آغاز ترم بعد و تا تسوية جرائم، از دريافت و امانت محروم خواهد بود.

8-6. تأخير بيش از 10 روز براي اولين بار اخطار و در صورت تکرار تأخير برای بار دوم (در مورد منبع ديگر، يا تأخير 10 روزة بعدي) منجر به تعليق عضويت براي مدت یک ماه خواهد شد. در اين حالت، عضو بايد تمام منابع امانتي را در سررسيد مربوطه عودت دهد. بديهي است عضو تا زمان پرداخت مبلغ جريمه از امانت گرفتن منابع محروم خواهد بود.

8-7. در صورت دیرکرد عضو در بازگرداندن منبع به کتابخانه، نامه اول مبني بر اعلام عدم بازگشت منبع و درخواست عودت آن براي فرد مربوطه ارسال خواهد شد. چنانچه حداكثر پانزده روز پس از ارسال این نامه، منبع به كتابخانه عودت داده نشود، مراتب طی نامه دوم به مدير گروه، رييس دانشكده / مركز و معاون آموزشی / پژوهشي مربوطه اعلام و رونوشت براي عضو ارسال خواهد شد. چنانچه حداكثر يكماه پس از ارسال نامه دوم باز هم منبع امانتی به كتابخانه عودت داده نشود، منبع مذكور مفقودي محسوب ميشود و مطابق مقررات مربوط در اين رابطه عمل خواهد شد.

8-8. در صورت عدم ارسال نامه اول و دوم در سررسیدهای مقرر، کتابدار و مدیر کتابخانه مربوطه پاسخگو خواهند بود؛ اما این امر بههیچوجه نافی مسئولیت عضو در این رابطه نمیباشد.

8-9. در مورد جریمه دیرکرد آن گروه از اعضای کتابخانه که خارج از شمول تابعیت دانشگاه علوم پزشکی دزفول میباشند، به نحو مقتضی و متناسب با تفاهمات و مقررات پیشبینیشده عمل خواهد شد.

9. مفقودشدگي یا آسیبدیدگي منابع

9-1. چنانچه منبع کتابخانه توسط مراجعهكننده در زمان استفادة حضوري يا در مدت امانت آسیب ببیند (مثلاً اوراق و تصاویری از کتاب امانتی پاره، ناقص و مخدوش شود)، وي مؤظف است نسخه اصلی دیگری از آن منبع را تهیه و به کتابخانه تحویل، و هزینه آمادهسازی منبع را نیز پرداخت نماید.

9-2. چنانچه بنا به نظر کتابخانه معلوم گردد که تهیه نسخه اصلی جایگزین از آن منبع مقدور نمیباشد، خسارت وارده بنا به نظر کتابخانه برآورد میگردد و امانتگیرنده ملزم به پرداخت خسارت برآوردشده میباشد. اگر مراجعه و اعلام خسارت از سوی امانتگیرنده با تأخیر از زمان امانت صورت گیرد، امانتگیرنده ملزم به پرداخت جریمه دیرکرد علاوه بر هزینههای ناشی از خسارت خواهد بود.

9-3. در صورت گمشدن منبع، امانتگیرنده مؤظف است فوراً مراتب را به کتابخانه مربوطه اعلام، و حداكثر ظرف

9-4. مدت يك ماه از تاريخ سررسيد، نسبت به تهيه و تحويل نسخه اصلی جایگزین آن اقدام کند. اضافه براین امانتگیرنده باید جریمة دیرکرد یک ماه مذکور و هزینة آمادهسازی منبع مفقودی را نیز پرداخت نماید.

9-5. چنانچه امانتگیرندهای كه منبع امانتی را مفقود نموده در مهلت یکماهه مذکور منبع را تهیه نکند موظف است 5/1 برابر قیمت محاسبهشده منبع را به تشخيص كتابخانه و به ترتيبي كه مشخص خواهد شد به كتابخانه پرداخت نماید. كتابخانه مجاز است براي دريافت مبلغ مذكور از طرق اداري اقدام نمايد و واحدهاي مرتبط دانشگاه مؤظفاند در جهت تأدية هزينة مذكور با كتابخانه همكاري كنند.

9-6. چنانچه در مهلت یکماهه مذکور معلوم شود که منبع امانتي گمشده، در بازار (داخل و خارج كشور) ناياب است، امانتگيرنده بايد با نظر مدیر كتابخانه نسبت به پرداخت هزینه مفقودی اقدام کند. در اين صورت، محاسبة هزینه به ترتيب زير (و در همه موارد، بهعلاوه هزینه فراهمآوری و آمادهسازی) خواهد بود:

الف. قيمت كتاب و نشريات ادواري مطابق با قيمت روز و با ارز آزاد محاسبه خواهد شد.

ب. در مورد كتابهاي چندجلدي يا دورهاي، چنانچه يك جلد از آن مفقود گردد و تهية آن امكانپذير نباشد، امانتگيرنده مؤظف است قيمت يك دورة كامل كتاب را با نرخ روز و ارز آزاد (در مورد كتب لاتين)، پرداخت نمايد.

ج. در تعيين قيمت مواد سمعي و بصري و كتب و نشريات و منابعي كه قيمت آنها مشخص نيست، نظر مدیر كتابخانه ملاك عمل خواهد بود.

د. نحوة دريافت هزينههاي فوق با نظر حسابداري تعيين، و مبالغ دریافتی به طور کامل و صرفاً برای خرید یا تهیه و جایگزین نمودن عنوان مورد نظر یا عنوانهای مشابه، با نظر كتابخانه صرف خواهد شد.

9-7. امانتگيرنده مذکور در بندهای بالا بايد در اسرع وقت نسبت به جبران خسارت به نحو مقتضي اقدام كند و تا حصول نتيجه، عضويت وي معلق و از امانت گرفتن منابع محروم خواهد بود.

10. خروج غيرقانوني منابع كتابخانه

1-10. هرگاه فردي بدون رعايت مقررات مربوط به امانت منابع كتابخانه اقدام به خارج نمودن آنها از كتابخانه نموده باشد بهعنوان متخلف به كميتة انضباطي دانشگاه يا هيئت بدوي معرفي خواهد شد تا اقدامات لازم به عمل آيد و تا تعيين تكليف از سوي كميته، آن فرد از كلية خدمات كتابخانه محروم خواهد شد.

11. رعايت نظم در كتابخانه

1-11. بـه منظـور استفـادة هـرچـهبيشتـر از محيـط آرام كتابخانه و نيز حفاظت از اموال آن، استفادهكنندگان مؤظف به رعايت موارد زير مي باشند:

ü رعایت سکوت در بخشهای مختلف کتابخانه و سالنهای مطالعه

ü خودداري از استعمال دخانيات

ü مطالعه به صورت انفرادي و در سالن مطالعه

ü بههمراه داشتن كارت عضويت كتابخانه و كارت شناسايي معتبر در هنگام ورود به كتابخانه

ü پرهيز از رفتارهاي مغاير با اصول اسلامي و اخلاقي و موازين رفتاري دانشگاهي

ü حفظ نظم و پاكيزگي كتابخانه

ü پرهيز از ايجاد مزاحمت براي ديگران و رعايت حقوق ديگر مراجعان

ü رعايت احترام در مواجهه با كاركنان كتابخانه

ü عدم استفاده از تلفن همراه در محیط کتابخانه

ü خودراری از آوردن مواد خوراکی به محیط کتابخانه

ü ممنوعیت حضور با کیف و روپوش بیمارستان در مخزن منابع اطلاعاتی کتابخانه (در صورت ادارة مخزن به روش قفسة باز)

2-11. اگر به هر دليلي وسايلي از مراجعان در كتابخانه جا بماند، كتابخانه هيچگونه مسئوليتي در قبال اشيا و لوازم جامانده در كتابخانه ندارد. حفظ وسایل شخصی در هنگام ورود و در مدت حضور در کتابخانه به عهده خود مراجعان میباشد. کتابخانه وسایل جامانده را جمعآوری و در جهت تحويل به مالك اقدام خواهد كرد، اما هيچ ادعايي از جانب افراد ذينفع احتمالي در قبال موارد مفقودی قابل قبول نخواهد بود. منابعی که در پایان وقت کاری در کتابخانه جابماند به نگهبانی واحد مربوط تحویل خواهد شد و هيچ ادعايي از جانب افراد ذينفع احتمالي در قبال موارد مفقودی قابل قبول نخواهد بود.

11-3. تخطی از موارد و مفاد آيیننامه موجب محروم شدن فرد متخلف از خدمات کتابخانه به صورت وقت یا دائمی (بنا به نظر مدیر کتابخانه) خواهد شد.

12. لغو عضویت

12-1. کارکنان، دانشجویان و کادر آموزشی با لغو عضویت در کتابخانههای تابعه (به هر دلیل)، اجازه استفاده از خدمات کتابخانههای دانشگاه را ندارند.

12-2. عضویت کارکنان پیمانی، قراردادی، طرحی، حقالتدریسی و مانند آنها در کتابخانههای دانشگاه در یکی از دو

صورت زیر لغو میگردد:

ü بعد از گذشت یکسال از تاریخ عضویت، مگر اینکه طبق مقررات اقدام به تمدید عضویت نمایند.

ü در صورت قطع ارتباط کاری فرد با دانشگاه به هر دلیل، اعم از موقت یا دائم.

12-3. عضویت کارکنان رسمی در کتابخانههای دانشگاه در صورت قطع ارتباط کاری آنان با دانشگاه، لغو میگردد.

12-4. عضویت دانشجویان در کتابخانههای دانشگاه، پس از اتمام دوره مجاز تحصیل در مقطع مربوط، لغو میگردد؛ مگر این که مستندات لازم برای اثبات ادامه تحصیل خود را به کتابخانه ارائه دهد.

12-5. عضویت اعضای هیئت علمی در کتابخانههای دانشگاه با اتمام دوره همکاری آنان با دانشگاه (به هر دلیل) لغو میگردد.

12-6. لغو عضویت نافی الزام فرد در ادای تعهدات مربوط به دوران عضویت نخواهد بود.

بازنگری و ویرایش 1/11/1398

«فلوچارت عضویت دانشجویان وامانت در کتابخانه مرکزی و کتابخانههای تابعه دانشگاه علوم پزشکی دزفول»

«فلوچارت عضویت اعضای هیأت علمی و پرسنل وامانت در کتابخانه مرکزی و کتابخانههای تابعه دانشگاه علوم پزشکی دزفول»